Przyczyny występowania są różne. Do najczęstszych należą: niewłaściwa dieta, siedzący tryb życia, tymczasowe lub długotrwałe odczuwanie stresu czy współwystępowanie innych chorób. W przypadku pojawienia się tej przypadłości warto sięgnąć po naturalne sposoby radzenia sobie z tą dolegliwością.
Czym są zaparcia?
Zaparcia to trudności z wypróżnianiem się. Występują, gdy resztki jedzenia zalegają w przewodzie pokarmowym. W czasie zaparcia treść pokarmowa staje się gęstsza i powoduje problemy z jej wydaleniem. Osoba może wyraźnie odczuwać potrzebę, której nie może zaspokoić. Taki problem w dłuższej perspektywie może doprowadzić nawet do uszkodzenia jelit.
Rodzaje zaparć
Trudności z wypróżnianiem można podzielić zgodnie z częstotliwością ich występowania. W ten sposób wyróżnia się zaparcia:
- krótkotrwałe – trwające krótko, ale mające charakter nawrotowy. Wymagają konsultacji ze specjalistą,
- tymczasowe – spowodowane określoną sytuacją, na przykład zmianą sposobu żywienia,
- chroniczne – związane z trybem życia i nawykami kształtowanymi od lat,
- nawykowe – występujące u dzieci na etapie nauki korzystania z toalety.
Jakie są objawy zaparć?
Symptomy towarzyszące zaparciom mają złożony charakter. Niektóre wyraźnie wskazują na problemy z funkcjonowaniem układu pokarmowego, inne z kolei są bardziej ogólne. O występowaniu zaparć mówi się wtedy, gdy:
- wydalanie odbywa się dwa razy w tygodniu albo mniej,
- korzystanie z toalety sprawia ból,
- stolec jest twardy, często pojawia się w nim śluz albo krew,
- pomimo długiego pobytu w toalecie ma się uczucie, jakby wypróżnienie było niepełne.
Zaparciom towarzyszą takie dolegliwości jak:
- wzdęcia,
- ociężałość,
- bóle brzucha,
- nudności,
- brak apetytu,
- gorączka i stan podgorączkowy,
- ogólne pogorszenie samopoczucia.
Przyczyny zaparć
Powody, dla których dochodzi do występowania tej dolegliwości, mają różny charakter. Można je podzielić na mechaniczne, toksyczne, czynnościowe, psychiczne, metaboliczne lub związane z przyjmowaniem określonych leków. Niekiedy zaparcia pojawiają się jako reakcja organizmu na długotrwałe ignorowanie potrzeby skorzystania z toalety. Do najczęstszych problemów z wypróżnianiem się należą:
- stan zapalny w układzie pokarmowym – wywołuje zwężenie jelit,
- niedrożność jelit – powstaje na przykład w wyniku przepukliny,
- zespół jelita drażliwego – naprzemiennie występujące zaparcia i biegunki,
- choroby – cukrzyca, niedoczynność tarczycy, depresja,
- uczulenie na krowie mleko,
- stres.
Ponadto problemy z wypróżnianiem mogą stanowić skutek uboczny przyjmowania preparatów moczopędnych, zawierających opiaty czy leków stosowanych w leczeniu choroby Parkinsona lub drgawek. Na zaparcia są również narażone osoby, które przyjmują zbyt duże dawki żelaza bądź stosują leki na zgagę, w których występuje tlenek glinu lub wapnia.
Jak rozpoznaje się zaparcia?
Przy zaparciach o charakterze krótkotrwałym lub chronicznym należy udać się do lekarza. Przeprowadzi on wywiad lekarski i zbada brzuch. Jeżeli problemy z wypróżnianiem stanowią naprawdę męczący problem, wówczas zaleca się badanie per rectum na obecność krwi utajonej w kale. Inne metody, które pozwalają jednoznacznie określić przyczynę problemów z wypróżnianiem się, to badanie krwi, kolonoskopia lub wykonanie wlewu kontrastowego.
Dlaczego zaparcia są tak szkodliwe dla zdrowia?
Organizm poprzez wypróżnianie pozbywa się resztek pokarmowych, toksyn i bakterii. Jakiekolwiek zaburzenia w wykonywaniu tej czynności uznaje się za schorzenie, które należy leczyć. Przewlekłe zaparcia prowadzą do powstania wielu groźnych chorób takich jak:
- uchyłki jelita – wypukłości pojawiające się na błonie śluzowej jelita, do których może przedostać się treść pokarmowa. Grozi to stanami zapalnymi jelita, a nawet jego pęknięciem.
- choroba hemoroidalna – hemoroidy, czyli guzki krwawnicze, to naczynia krwionośne, które odpowiadają za kontrolowanie procesu wydalania. Nacisk na jamę brzuszną podczas napinania mięśni brzucha przy zaparciu prowadzi do stanu zapalnego hemoroidów.
- kamienie kałowe – niekiedy w wyniku przewlekłego zaparcia treść pokarmowa staje się twarda jak kamień. Przez to podrażnia śluzówkę jelita, prowadzi do niedrożności, a nawet powstania wrzodów.
- ogólne zatrucie organizmu – wzdęcia, gazy, bóle głowy oraz ogólne osłabienie organizmu. Objawem zatrucia są także problemy ze skórą i brzydki zapach z ust. Taki stan powoduje również znaczne problemy z układem odpornościowym. Z powodu zaparć organizm jest bardziej podatny na alergie i przeziębienia.
- problemy związane z psychiką i emocjami – niemożność wypróżnienia się obciąża psychikę – powoduje duży stres, przyczynia się do odczuwania dyskomfortu w domu oraz w towarzystwie innych osób.
Należy poważnie traktować zaparcia również ze względu na to, że nie stanowią one choroby właściwej. Mogą być objawem groźnych problemów ze zdrowiem takich jak zrosty jelit, polipy, czy rak jelita grubego.
Złoty środek na zaparcia – dieta, ruch i odpoczynek
Przy walce z zaparciami nie trzeba od razu sięgać po rozwiązania farmakologiczne. W wielu przypadkach wystarczy zmiana trybu życia, diety, zwiększenie codziennej aktywności fizycznej oraz zmniejszenie poziomu stresu.
Warzywa i owoce sposobem na zaparcia
Aby pozbyć się problemów w toalecie, najpierw powinniśmy zmienić nasze przyzwyczajenia w kuchni. Do codziennej diety trzeba koniecznie włączyć warzywa i owoce. Zawierają one niezbędny dla organizmu błonnik, który pobudza perystaltykę jelit, czyli poprawia odruch przesuwania treści pokarmowej. Taka dieta jest nazywana dietą bogatoresztkową. Zaleca się spożywanie, co najmniej 500 gramów warzyw i 300 gramów owoców dziennie, najlepiej w wersji surowej lub gotowanej. Szczególnie polecane są marchewki, buraki, papryka, cukinia, jabłka, pomarańcze, a także świeże i suszone śliwki.
Produkty pełnoziarniste i kiszonki
Należy zamienić produkty ze zbóż oczyszczonych na ich pełnoziarniste odpowiedniki. Zamiast białego pieczywa, ryżu i pszennego makaronu lepiej wybierać chleb razowy, kasze oraz brązowy makaron. Z tłuszczy poleca się produkty takie jak oliwa z oliwek, oleje tłoczone na zimno i masło (w rozsądnych ilościach). Bardzo korzystnie na układ pokarmowy działa siemię lniane, które można dodawać do potraw albo pić w postaci naparu. Naturalny środek na zaparcia stanowi również pożywienie poddane fermentacji, w tym każdy rodzaj kiszonych warzyw – ogórki, kapusta, cukinia, buraki – oraz produkty mleczne takie jak kefir, maślanka czy jogurt.
Co na zaparcia? Zioła i naturalne preparaty
W usuwaniu problemów z wypróżnianiem się niezbędne jest zwiększenie codziennej dawki zażywanych płynów, a także wzbogacenie jej o naturalne suplementy diety. Odpowiednia ilość wody w organizmie odpowiada za prawidłowe formowanie się treści pokarmowej. Środki, które można zażyć podczas zaparć:
- senes – zawiera substancje czynne, które mają dosyć silne działanie przeczyszczające i oczyszczające. Należy stosować go ściśle z zaleceniami ulotki;
- koper włoski – prowadzi do usunięcia gazów i wzdęć, a także niweluje uczucie ciężkości;
- babka płesznik – usprawnia pracę jelit, a dzięki zawartości śluzu poprawia stan błony śluzowej, dlatego jest polecany przy stanach zapalnych jelita.
Czego lepiej unikać?
Z diety należy wykluczyć produkty wysoce przetworzone o niskiej zawartości błonnika takie jak słodycze, słone przekąski, białe pieczywo i fast-foody. Problemy z wypróżnianiem powoduje nadmierne spożywanie mięsa, wędlin i tłuszczu zwierzęcego. Można również zrezygnować z warzyw, które odpowiadają za wzdęcia, czyli roślin strączkowych, kapusty i kalafiora. Należy jednak pamiętać, że te warzywa są bogate w błonnik i warto, aby były włączone do diety.
Aktywność fizyczna – naturalny środek na zaparcia
Ruch to drugi najważniejszy czynnik w leczeniu zaparć. Nie musi być on intensywny, wystarczy codziennie pół godzinny spacer – ważne, aby ruszać się regularnie. Ruch jelit wspomaga każda aktywność fizyczna, w tym szczególnie bieganie, fitness, joga, jazda na rowerze i pływanie. Warto dodać do tego ćwiczenia na mięśnie brzucha. Osoby wykonujące pracę siedzącą powinny, co godzinę wstawać od biurka i przespacerować się, a najlepiej wykonać kilka ćwiczeń. Pomocne są również delikatne masaże brzucha lub ciepłe okłady.
Rozładuj stres
Stres jest dobry tylko wtedy, gdy trwa krótko. Wówczas zyskujemy mobilizację do wykonania określonej czynności. Jednak chroniczne napięcie w ciele prowadzi do wielu kłopotów ze zdrowiem, w tym również do zaparć. Osoby borykające się z odczuwaniem nadmiernego stresu powinny wypróbować technik relaksacyjnych. Pomocna jest również medytacja, bardziej optymistyczne nastawienie, ograniczenie czynników stresogennych, spędzanie więcej czasu z bliskimi osobami oraz codzienne wysypianie się.
Pożegnaj zaparcia na zawsze
Trwała zmiana dotychczasowych nawyków pozwala skutecznie pozbyć się problemów z wypróżnianiem. Powyższe zalecenia polepszają nie tylko stan jelit, ale poprawiają również ogólne zdrowie i samopoczucie.
ALAX® tabletki drażowane Substancje czynne: 1 tabletka zawiera: 35 mg wysuszonego i sproszkowanego soku z Aloe barbadensis Miller i/lub Aloe ferox Miller, folium (liści aloesu) o zawartości związków antranoidowych w przeliczeniu na aloinę 18 %; 42 mg wyciągu suchego z Rhamnus frangula L., cortex (kory kruszyny) (DER 5-8:1, ekstrahent: metanol) o zawartości związków antranoidowych w przeliczeniu na aloinę 15%. Jedna tabletka zawiera 10-15 mg związków antranoidowych w przeliczeniu na aloinę. Wskazania do stosowania: Roślinny produkt leczniczy do krótkotrwałego stosowania w sporadycznie występujących zaparciach. Zawarte w preparacie antrazwiązki wykazują działanie przeczyszczające. Wyróżnia się dwa główne mechanizmy działania: pobudzanie motoryki jelita grubego prowadzące do przyspieszenia pasażu treści jelitowej oraz zwiększenie wydzielania płynów do światła jelita. W efekcie następuje przyspieszenie pasażu jelitowego oraz rozluźnienie stolca. Efekt przeczyszczający może wystąpić po upływie 8 do 12 godzin po podaniu leku. Podmiot odpowiedzialny: PZZ Herbapol S.A., ul. Towarowa 47/51, 61-896 Poznań.